- Het kiezen van een nieuw paus – het conclaaf – begint ongeveer twee weken na de begrafenis van paus Franciscus op maandag.
- De methode die de katholieke kerk gebruikt om een nieuwe leider te kiezen is al 800 jaar vrijwel hetzelfde.
- Kardinalen van over de hele wereld reizen naar het Vaticaan om te bepalen wie de volgende paus wordt.
- Lees ook: Is het heiligschennis om Lionel Messi ‘God’ te noemen? Dit antwoordde paus Franciscus op die vraag
Na het overlijden van paus Franciscus zal het geheime proces om de nieuwe leider van de katholieke kerk te kiezen snel beginnen.
“Paus Franciscus is op Paasmaandag, 21 april 2025, op 88-jarige leeftijd overleden in zijn woning Casa Santa Marta in het Vaticaan”, meldde het Vaticaan maandag in een verklaring op X.
“Zijn hele leven stond in het teken van het dienen van de heer en zijn kerk”, liet de Ierse kardinaal Kevin Farrell weten in een reactie op zijn overlijden.
Het laatste openbare optreden van paus Franciscus was op Eerste Paasdag op het Sint-Pietersplein, minder dan 24 uur voor zijn overlijden.
Zijn opvolger wordt via een eeuwenoude traditie gekozen door het college van kardinalen, een groep gewijde bisschoppen die de hoogste functionarissen van de kerk vormen. Zij worden nu opgeroepen voor een bijeenkomst in het Vaticaan waar de pausverkiezing — die bekendstaat als het conclaaf — plaats zal vinden.
Er zijn momenteel 252 kardinalen en daarvan zijn er 138 stemgerechtigd, vanwege in 1975 geïntroduceerde regels die kardinalen van 80 jaar en ouder uitsluit.
Zo verloopt een conclaaf
Om te beginnen wordt er een speciale ochtendmis gehouden waarna 120 kardinalen - het maximum aantal dat mag kiezen - zich terugtrekken in de Sixtijnse kapel waar sinds 1858 alle pauselijke conclaven zijn gehouden.
Het conclaaf begint officieel nadat de woorden "extra omnes" (Latijn voor "iedereen naar buiten") zijn uitgesproken door de meester van de pauselijke liturgische vieringen.
Iedereen behalve de stemgerechtigde kardinalen moet dan weg uit de Sixtijnse kapel. Degenen die achterblijven worden volledig afgeschermd tot ze een opvolger hebben gekozen.
Er worden elke dag vier verkiezingsrondes gehouden, waarbij de kardinalen hun stem uitbrengen op een briefje waarop staat "Eligo in summum pontificem", oftewel "Ik kies als opperpriester." De stembriefjes worden dan in een miskelk gedaan en geteld.
Drie kardinalen die zijn aangewezen als controleurs tellen de stemmen, verzekeren zich ervan dat iedereen heeft gestemd en verbranden daarna de stembriefjes. Een van de kardinalen moet een twee derde meerderheid achter zich zien te krijgen om uitgeroepen te worden tot nieuwe paus.
Veiligheidsmaatregelen
Vanaf het begin van het conclaaf zijn de kardinalen volledig afgesneden van de buitenwereld — telefoons, televisies, radio en kranten zijn allemaal verboden. Ze zullen overnachten in de Domus Sanctae Marthae, een hotelachtig verblijf in het Vaticaan, tot het conclaaf is afgelopen.
Verwacht wordt dat de veiligheidsmaatregelen rond de Sixtijnse kapel uiterst streng zullen zijn, net als in eerdere jaren.
Tijdens het laatste conclaaf na het aftreden van paus Benedictus in 2013 werden er maatregelen getroffen tegen microfoons en communicatieapparatuur en moesten elektronische stoorzenders voorkomen dat er signalen konden ontsnappen.
De duur van een pausverkiezing kan sterk variëren
In het verleden konden pauselijke conclaven weken, maanden of zelfs jaren duren. Het conclaaf van 1268 duurde meer dan twee jaar en de kardinalen kregen uiteindelijk alleen nog water en brood om hen te dwingen een beslissing te nemen.
Maar de afgelopen keren duurden de conclaven relatief kort. In 2013 duurde het slechts twee dagen. Het langste conclaaf van de 20e eeuw was in 1922, toen de kardinalen 14 keer stemden in 5 dagen.
Als een conclaaf langer dan 12 of 13 dagen duurt, dan kunnen de kardinalen ervoor kiezen een gewone meerderheid te laten tellen om het proces te versnellen.
Witte rook
Als er eenmaal een kandidaat is geselecteerd moet hij beslissen of hij zijn uitverkiezing aanvaardt. Met het woord "Accepto" — "Ik aanvaard" is het pauselijk conclaaf voorbij en heeft de katholieke kerk een nieuwe paus gevonden.
De buitenwereld komt te weten dat er nieuwe paus is gekozen als er witte rook uit de schoorsteen boven de Sixtijnse kapel komt.
Er is gedurende het conclaaf twee keer per dag rook te zien, maar er komt alleen witte rook uit de schoorsteen als de volgende paus is gekozen.
Dat komt omdat de controleurs bij het verbranden van de stembriefjes geheimzinnige chemicaliën toevoegen om de rook zwart te maken als er nog geen nieuwe paus is en wit als "Habemus Papam" — "We hebben een paus" — wordt aangekondigd.
Volgens goed gebruik wordt de naam van de paus niet direct bekendgemaakt.
De mensen die samenstromen op het Sint-Pietersplein zijn de eersten die zullen zien wie er is gekozen als de nieuwe paus op het balkon van de Sint-Pieter verschijnt.
LEES OOK: Wordt deze overleden webdeveloper de eerste heilige millennial? Paus Franciscus schrijft tweede wonder toe aan ‘God’s influencer’